Kağıt Geri Dönüşümü Nasıl Yapılır?

İçinde yaşadığımız doğayı, ona iyi baktığımız takdirde daha yaşanılabilir bir yer olacak ve gelecek nesillere de ideal biçimde kalacaktır. Bu konuda 7’den 70’e her birimize düşen görevlerden biri, atıklarımızı geri dönüştürmek. Gerek evlerde gerek çalışılan alanlarda kullandığımız ürünlerin geri dönüştürülebilir ambalajlarını biriktirip ilgili merkezlere götürerek onların tekrar kullanılabilir hale getirilmesini sağlamamız son derece önemli. Geri dönüştürülebilir atıklar arasında cam, metal, plastik, ahşap ve kağıt ürünleri yer alıyor. Bu yazımızda kağıt geri dönüşümü konusunu detaylarıyla ele alıyoruz. Kağıt geri dönüşümü nasıl yapılır, aşamaları nelerdir ve Türkiye’deki geri dönüşüm süreci ne şekilde ilerler, sorunlarının yanıtları için yazının devamını okumanız yeterli.

Atık Kağıt Geri Dönüşümü Süreçleri

İster incecik bir sayfa olsun ister kalın bir mukavva… Kağıt havlu, karbon kağıt, mendil, kraft zarf, pizza kutuları ve şeker ambalajları dışında kağıtların neredeyse her türü geri dönüştürülerek tekrar tekrar kullanılabilir niteliktedir. Özellikle ofislerde kullanılan kağıtlar, dergiler, gazeteler, kitapçıklar geri dönüştürülmeye elverişli en değerli kağıt ürünler arasında yer alıyor. Peki, kağıt geri dönüşüm projeleri nasıl hayata geçiriliyor? Kağıt geri dönüşüm süreci nasıl işliyor? Aşağıdaki başlıkları okuyarak konu hakkında detaylı bilgi edinmek mümkün.

Kağıt Geri Dönüşüm Aşamaları

Aslında kağıt geri dönüşüm aşamalarının neler olduğunu tahmin etmek çok da zor olmasa gerek. Evlerimizde biriktirdiğimiz geri dönüşümlü kağıtları bize en yakın atık kağıt toplama kutularına götürüyoruz. Kutular belli bir seviyede doluluğa ulaştığında atık kağıt geri dönüşüm ekipleri gelip onları alıyor ve son aşamada da tüm atık kağıtlar, türlerine göre ayrıştırılıyor. Bu da toplama, taşıma ve ayırma aşamaları olarak adlandırılıyor.

Süreç bu şekilde ilerlediğinde doğaya müthiş bir iyilik yapmış oluyoruz. Zira bizim atık kağıt merkezlerinde biriktirdiğimiz kağıtlardan üretilen geri dönüştürülmüş kağıt ürünleri sayesinde ağaçlar ve temiz su kaynakları kurutulurken enerji tasarrufu sağlanıyor ve çok daha az katı atık ürüyor. Bir taşla birçok kuş!

Kağıt Geri Dönüşümündeki Temel Adımlar

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi atık kağıtlar toplama, taşıma ve ayırma aşamalarının tamamından geçtiğindekağıt geri dönüşüm noktalarına ulaşıyor. Burada türlerine göre ayrıştırılıyor ve yeniden kullanılan ürünlere dönüştürülmek üzere işleniyor. Bu temel adımları aşağıdaki listeden görebilirsiniz.

• Çeşitlerine göre sınıflandırılan kağıtlar, kullanılabilir ham maddeye dönüştürülüyor. Kağıt hamuru üretimi ile başlayan bu süreçte, öncelikle kağıtlar kesiliyor. Liflerine ayrıştırılmak üzere ısıtılıyor. Daha sonra içine su ve kimyasallar eklenerek hamur kıvamına getiriliyor.
• Hamur halini alan kağıt, tutkal ya da plastik gibi kirleticilerden temizlenmek üzere farklı büyüklükte delikleri bulunan eleklere konuyor. Bu eleklerden geçirilen kağıt hamuru, hala temizlenmediyse konik silindirlere dökülüyor. Buradaki amaç, silindirin merkezcil kuvvetinden yararlanarak ağır kirleticileri koninin dışına atmak. Hafif kirleticiler ise merkezcil kuvvetin etkisiyle koninin merkezine hareket ederek dışarı kalıyor.
• Kirleticilerden temizleme aşamasının ardından atık kağıtlardaki mürekkep izlerinin çıkarılması işlemi geliyor. Bu işlem, izlerin hangi boyutta olduğuna bağlı olarak değişkenlik göstermekte. Eğer mürekkep izleri çok büyükse hava kabarcıklarının kullanıldığı flotason işlemiyle, küçükse suyla temizleniyor.
• Bir sonraki aşama ise arıtma. Arıtma aşamasında kağıt liflerinin şişmesi sağlanıyor. Hamuru döverek sağlanan bu şişme işlemi sayesinde ayrılan liflerden yeni kağıt üretmek daha kolaylaşıyor. Eğer renklendirme işlemi de işin içine girecekse, atık kağıttaki mevcut boyaların çıkarılması için renk sıyırma kimyasalları kullanılıyor. Ancak eğer amaç, beyaz geri dönüştürülmüş kağıt üretmekse elde edilen kağıt hamuru; oksijen, klor dioksit ya da hidrojen peroksit ile ağartılarak daha parlak olması sağlanıyor.
• Daha beyaz bir hal alan kağıt hamuru, yeniden kullanılabilir kağıt olma yolunda artık hazır. Burada kağıt hamuruna pürüzsüzlük kazandırmak için işlenmemiş ağaç lifleri kullanılabileceği gibi geri dönüştürülmüş kağıt lifleri tek başına da tercih edilebilir. Gerekli kimyasallar ve sıcak su ile karıştırılan hamur, kağıt yapma makinesinin ana kutusuna gönderiliyor.
• Bu kutuda, büyük bir tel örgüyü andıran tel levhalar bulunuyor ve kağıt hamur karışımı bu tellere püskürtülüyor. Amaç, karışımdaki fazla suyu süzmek. Levhalar, bir dizi keçe kapaklı baskı merdanesi boyunca hızla hareket ediyor. Bu hareketlerin sonucunda ise bir kağıt yaprağı elde ediliyor. Kağıt geri dönüşüm süreci de bu şekilde tamamlanmış oluyor.

Türkiye’de Geri Dönüşüm

Geri dönüşümün önemi, küresel anlamda neredeyse tamamıyla anlaşılsa da ülkemizde bu alandaki çalışmaların tarihi çok eskiye dayanmıyor. Son yıllarda daha da gelişen ve büyüyen geri dönüşüm algısı, bireylerden kurumlara hızla yayılarak doğanın ve canlıların sürdürülebilirliği anlamında değer kazanmakta.

Bu konuda daha fazla bilgi almak isterseniz Sürdürülebilir Ambalajların Önemi konulu yazımızı mutlaka okuyun!

Özellikle Avrupa Birliği uyum sürecinde önemsenmeye başlanan bu süreçte gerek KOBİ’ler gerekse dev holdingler, kurumlarında geri dönüşüm çalışmalarına ciddi bütçeler ayırıyor. Ayrıca bu konudaki yasal düzenlemeler de oldukça büyük ivme kazanmış durumda. Geri dönüşüm ve atık yönetimi konularında teknoloji geliştirmek için şirketlerin Ar-Ge çalışmaları, devlet tarafından destekleniyor. Ayrıca bu konudaki teşvikler sadece finansal değil, teorik anlamda da veriliyor. Geri dönüşüm konularındaki sektörel bilgilerin, bu endüstri dalında çalışan tüm şirketler için hazır hale getirilmesi ve çevre mevzuatlarının sürekli denetlenmesi bunlardan sadece birkaçı.

Ülkemizde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen geri dönüşüm kuruluşlarından bazıları şöyle:

• Lastik Sanayicileri Derneği LASDER
• Akümülatör Üretici ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği AKÜDER
• Petrol Sanayi Derneği PETDER
• Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı İktisadi İşletmesi ÇEVKO
• Türk Sanayi Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Geri Dönüşüm İktisadi İşletmesi PAGÇEV
• Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi İkt. İşl. ELDAY
• Türk Bilişim Sanayicileri ve İş Adamları Derneği İkt. İşl. TÜBİSAD
• Aydınlatma Gereçleri imalatçıları Derneği Ticari İşletmesi AGİD
• Atık Kağıt ver Geri Dönüşümcüler Derneği AGED