Sıfır Atık için Sürdürülebilir Ambalajların Önemi

Her geçen gün tükenen dünya kaynakları gerek biz insanların gerekse yerküre üzerinde yaşayan tüm canlıların yaşamının devamı için bir tehdit. Bu olumsuz durumun daha kötüye gitmemesi açısından bireysel, kurumsal ve toplumsal anlamda üzerimize düşen neyse onu yaparak gezegenimize minnetimizi sunmamız gerekiyor. Bu mantıkla yola çıkan “Sıfır Atık” ilkesi temelde; israfın önlenmesi, kaynakların verimli kullanımı ve atık oluşumunun asgari düzeye indirilmesi üzerine kurulu bir atık yönetim felsefesi olarak tanımlanıyor. Hizmetten gıdaya, tekstilden ilaca her sektörde büyük bir ivmeyle artan sürdürülebilirlik bilinci, paketleme sektörüne de girmiş durumda. Sürdürülebilir paketleme yöntemleri kullanılarak bu alanda oluşan atıkları minimize etmek ve yavaş yavaş yok etmek konusunda tüm dünyaca büyük adımlar atılıyor. Biz de burada sürdürülebilir ambalaj tasarımının önemine vurgu yaparak bu alandaki terimleri ve kavramları sizin için inceledik. Yazının devamını okuyarak sürdürülebilirliğin ambalaj endüstrisindeki yerine daha yakından bakabilirsiniz.

Sürdürülebilir Ambalaj Nedir?

Sürdürülebilir ambalaj nedir, sorusunun yanıtını vermeden hemen önce, sürdürülebilirliğin tarihçesine biraz göz atmakta fayda var. Sürdürülebilirlik fikri dünyada ilk kez 1972 yılında MIT’de (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) çalışan bilim adamları tarafından ortaya atılıyor. Bundan tam 16 sene sonra ise Dünya Çevre Kalkınma Komisyonu, sürdürülebilirliğin tüm insanlık için değer kazanmasına yönelik olarak bir rapor yayınlıyor. Bruntland Raporu olarak da duyabileceğiniz bu kapsamlı bildiride, pek çok farklı konuya değinilerek sürdürülebilir bir yaşamın neleri yaparak mümkün olacağı anlatılmak istenmiş. Kentsel yoksulluğun azaltılması, çevre dostu teknolojilerin yaygınlaştırılması, ekolojik ambalajların kullanılması, geri dönüşümün tüm dünyada teşvik edilmesi ve bunun gibi birçok başlık, bu raporun içinde detaylandırılıyor. (Raporu incelemek isteyenler için buraya tıklamak yeterli.) Bu raporun yayınlanmasını takip eden 1990’lı yıllarda ise ilk hareket Amerika ve Avrupa kıtalarında görülmüş. Daha sonra tüm dünyada bu ilke benimsenerek hem bireysel hem kurumsal hem de toplumsal anlamda etki etmeye başlamış.

Peki kurumsal, sürdürülebilirlik için ne yapıyor? Sürdürülebilir ambalajların önemi bu noktaya devreye giriyor. Günümüzde bu kavram artık sadece koruma, saklama ve bilgilendirme işlevlerini üstlenmekle kalmıyor, aynı zamanda geri dönüştürülerek defalarca kez kullanılıyor. Tabi ki böylece atık azaltma anlamında başarılı sonuçlar dikkat çekici boyutlara ulaşıyor. Gerek tekstil gerek gıda gerekse farklı sektörlerde kullanılan sürdürülebilir malzemeler sayesinde çevremizi daha iyi bir yaşam alanına dönüştürmemiz mümkün.

Gelin, şimdi gıda sektöründe sürdürülebilirlik anlamında neler yapılıyor, birlikte bakalım.

Sürdürülebilir Gıda Ambalajlarının Önemi

Sürdürülebilir ambalaj örneklerine gıda sektöründe sıklıkla rastlıyoruz. Kuruyemiş paketleri, pasta kutuları, Doypack ambalajlar ve diğerleri… Günümüzde tüm bu malzemeler geri dönüştürülebilir ham maddeler kullanılarak üretilebiliyor. Dolayısıyla her biri aslında sürdürülebilir gıda ambalajları grubunda sayılmakta. Bakın, hem dünyada hem ülkemizde büyük markalar, sürdürülebilirlik adına neler yapmış.

• Sütaş – 2017: 69 adet ambalaj malzemesini hafifletmiş ve bunun sonucu olarak yüzlerce tonluk ambalaj malzemesini azaltmayı başarmıştır. Üstelik Sütaş, organik atıkları enerjiye dönüştürerek atıkların geri dönüşümü konusunda da üzerine düşeni yapmış.
• Coca Cola – 2010: Dünya devleri arasında yer alan Coca Cola, kullandığı cam şişelerin ağırlığını büyük oranda azaltarak 320.000 kg’a yakın bir tasarruf elde etmiştir. Aynı firma Damla Su şişelerini bitkisel materyallerden üreterek başarılı sürdürülebilirlik örneği göstermiş. Böylece çalışmayı takip eden iki sene içinde 315.000 ton karbondioksit emisyonu bertaraf edilmiş.
• Carlsberg: Ünlü bira üreticisi marka Snap Pack ismini verdiği sürdürülebilirlik çalışmasında bira kutularında plastik ambalajların kullanımını azaltmak adına ilginç bir yola başvurmuş: Doğada çözünebilen yapıştırıcı kullanmak. Bu uygulama ile Carlsberg, küresel anlamda yıllık plastik atığın 1200 tondan fazlasını kurtarmayı başarmış. Bunun sonucu olarak dünya genelindeki plastik kullanımı %72 oranında azalmış. Ne kadar büyük bir oran, değil mi?

Sürdürülebilir Paketleme Üretimi için Neler Yapılabilir?

Sürdürülebilir paketlerin üretilmesi aşaması öncesinde, sırasında ve sonrasında hangi çözümler uygulanabilir konusunda bilgi sahibi olmak isterseniz, doğru adrestesiniz. Sürdürülebilir ambalaj malzemeleri üretirken aşağıda sıraladığımız adımları uygulayarak daha yaşanılası bir dünya için elinizi taşın altına koyabilirsiniz.

1. Eğitim Şart: Sürdürülebilir ambalajları üretmeye başlamadan önce sürdürülebilirlik bilincini personelinize vermeniz büyük önem taşıyor. İnsanlar bu konuda ne kadar bilinçlenirse, yaptıkları işin sebebini kavrayarak daha istekli ve duyarlı çalışacaklardır. Çalışanlarınız, sürdürülebilir ambalaj üretimi aşamalarında neyi, neden yaptıklarını bilirse verimlilik artarken vizyonları da genişleyecek. Bir taşla iki kuş!
2. Optimum Ambalaj Boyutları: Gereksiz yere kullanılan her ambalaj malzemesi, çevreye atık olarak geri dönüyor. Bunun tam tersini savunan sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda, üretimde minimal paketlemeyi teşvik ederek hem maliyeti azaltabilir hem de çevreyi koruyabilirsiniz. Tam bir kazan-kazan!
3. Geri Dönüştürülebilir Malzemeler: Ambalaj malzemelerini üretirken işlenen ham maddelerin tekrar tekrar kullanılması oldukça önemli. Bu sebeple, eğer bu işe gönül verdiyseniz tüm bu ürünlerin ekolojik olmasına dikkat etmeniz gerekiyor. Ancak bu sayede atık oluşumunu azaltarak sürdürülebilirliğe katkıda bulunabilirsiniz.

Tüm bunların yanı sıra ambalaj endüstrisinde sürdürülebilirliğin devamını sağlamak adına ek adımlar da atılmalı. Şöyle ki:

Sürdürülebilirlik Adına Ürün İyileştirme

Ambalaj malzemeleri olarak kullanılan ürünleri, kirliliği yok etmek ve çevreyi korumak için iyileştirmek gerekir. Örneğin temizlik sektöründe kullanılan plastik deterjan kutuları yerine daha hafif ve doğada çözünebilir karton ambalajlar kullanmak, bu anlamda iyi bir çözüm olabilir.

Sürdürülebilirlik Adına Yeniden Tasarlama: Eğer sattığınız ürünler yerine onların daha az gramajlısını kullanabiliyorsanız, harika. Zira bu sayede paketleriniz de küçülecek ve üretim maliyetlerinin düşmesinin yanı sıra çevreye olan olumsuz katkıları da azalacaktır. Örneğin kiloluk meşrubat çeşitleri yerine onların konsantre formlarını kullanarak şişelerin boyunu kısaltmak mümkün.

Sürdürülebilirlik Adına Yeniden Görevlendirme: Üretilen ürünlerin görevleri değiştirilerek sürdürülebilirlik açısından büyük bir adım atılabilir. Bir örnekle açıklamak gerekirse sıcak suda çözünen deterjanlar yerine soğuk suda çözünen deterjanlar üreterek enerji tasarrufu sağlayabilirsiniz.

Sürdürülebilirlik Adına İnovasyon: Bu bölüm olaya kökten çözüm bulmak için harika ancak bir o kadar da uzun vadede görülen sonuçlar doğuruyor. Altyapıda ve organizasyon boyutunda değişiklikler gerektiren yeni ürünler üreterek sürdürülebilirliğe katkıda bulunmak mümkün. Örneğin ev tipi çamaşır makinelerinin yerine sanayi tipi modelleri kullanarak hem daha verimli çalışabilir hem de enerji tasarrufunu katlayabilirsiniz.